Xabier P. Igrexas: "Sempre que o BNG foi determinante, fomos un gran impulso para Vigo"

Xabier Pérez Igrexas (1984) afronta as súas segundas eleccións como candidato do BNG. Hai catro anos conseguiu que a fronte nacionalista regresara á Corporación viguesa. Agora, nos comicios que terán lugar este 28 de maio, o aspirante á Alcaldía prognostica que o seu proxecto político será “a grande sorpresa” das eleccións municipais.

Pregunta. Que diferenzas existen entre estas eleccións e as de hai catro anos, cando tamén fuches candidato polo BNG?

Másnoticias

La acusada de llevarse a su hijo de Vigo sin avisar afirma que no impedía las visitas al padre

23/10/2024

Así es el novedoso plan de ocio que se oculta tras los carteles que han aparecido en Vigo

23/10/2024

Resposta. Hai dúas diferenzas fundamentais. Unha é o momento do BNG. O subliña a nosa portavoz nacional, Ana Pontón. É claro que o momento político do BNG hoxe non ten nada que ver co de 2019. É moi probable que esteamos no mellor momento do BNG e iso ten tradución na cidade. No 2020, nas galegas, 32.000 vigueses e viguesas colleron a papeleta do BNG. En segundo lugar, para alén desa situación xeral, o que vemos é como neste período non deixou de medrar a onda de simpatía e de persoas que se referencian, algunhas por primeira vez, no BNG. Con toda a humildade, pero sen falsa molestia, a pesar de termos un único asento no salón de plenos despregamos un traballo que nos permitiu referenciarnos como a oposición real e a alternativa política con más de 850 propostas e alternativas. Acompañamos cada crítica e denuncia dunha alternativa en positivo.

P. Cales son os maiores problemas da cidade de Vigo na opinión do BNG?

R. Hai un primeiro problema. As viguesas e vigueses teñen un Concello que non atende as súas necesidades. Nos últimos catro anos o goberno de Caballero deixou sen executar 436 millóns de euros. Son promesas incumpridas, necesidades que non se atenderon. Cronificouse o abandono de barrios e parroquias. E dende logo, nun goberno que está ocupado en alimentar o ciclo de noticias con infografías e anuncios cada cal máis grande que o anterior. Temos un peor servizo de autobús urbano, menos cultura, menos deporte, menos emprego e unha situación social moito máis complexa. O único no que a cidade deu o estirón é en propaganda e autobombo.

P. Esta parece que será a lexislatura do fin da concesión de Vitrasa. Cal é o modelo do BNG?

R. Agardemos que non haxa posibilidade de facer nova prórroga. O actual goberno prometeu que non ía haber prórroga e hipotecou cinco anos o servizo de transporte urbano que non está á altura da cidade e que se rexe por un prego de 1994. Os vigueses e viguesas que viven nas parroquias non son vigueses e viguesas durante a fin de semana porque non hai conexión. Os cambios nas liñas aínda precarizaron máis o servizo, como a liña A, que substitúe a 9A e 8, que é un desastre. Pero o servizo nocturno é practicamente inexistente. Temos que facer unha aposta decidida pola mellora do transporte colectivo como peza fundamental de revolucionar a mobilidade. É o momento de abordar a remunicipalización. Hai dous servizos esenciais: bus e abastacemento e saneamento de auga. Teñen que deixar de ser un goloso negocio privado para algunhas empresas que non prestan un bo servizo e que pagamos moi caro.

P. En 2019 vostede apuntaba a que unha das solucións ao problema de vivenda era facer uso dos pisos da Sareb. Agora que parece que se avanzará por aí, que máis se pode facer?

R. É incomprensible que unha cidade con 18.500 pisos baleiros teña cada vez un maior número de persoas que non se poden permitir, literalmente, o luxo de vivir en Vigo. Hai que mobilizar ese inxente parque, que a inmensa maioría está en mas de grandes fondos de investimento, da grande banca privada rescatada con diñeiro público e da Sareb. O Goberno español fixo un anuncio moi efectista pero que vai ter pouca tradución efectiva de non se corrixir a medida. A Sareb é un banco malo constituído tras un rescate bancario no que entre todas e todas financiamos 90.000 millóns. Aí ían moitas vivendas que foron transferidas á Sareb. Foise desfacendo de activos inmobiliarios con maior saída a prezo de mercado e agora o stock pendente o que nos propón o Goberno e que o volvamos pagar, as Comunidades Autónomas e os concellos. É un disparate. A Sareb é unha sociedade participada maioritariamente por parte do Estado. O que hai que facer é poñer a disposición o uso desas vivendas para constituír un parque de vivenda pública. É un compromiso firme do BNG. Só depende da vontade.

P. Está a falar de medidas a nivel estatal. Pero, a nivel local que se podería facer?

R. O primeiro é que o Concello teña política de vivenda. Abel Caballero prometeu en 2007 construír 6.000 vivendas en catro anos. Pasaron 16 e non se fixo ningunha. A única política foi desfacerse e malvender as vivendas de Rosalía de Castro. Hai que constituír unha axencia local de vivenda protexida e unha empresa municipal de vivenda. Somos a única cidade do tamaño de Vigo no Estado que non ten unha empresa destinada á promoción de vivenda. O Concello pode e debe facelo. E tamén medidas sinxelas. De cada promoción privada que se desenvolve na cidade, o Concello ten un 10% de aproveitamento. O actual Goberno decidiu facer caixa. Nós o que dicimos e que ese aproveitamento ten que traducirse en vivendas que se incorporen nun parque público de vivenda. As únicas vivendas públicas na cidade son as moi poucas vivendas rehabilitadas polo Consorcio do Casco Vello, vivendas que nalgún caso tiñan prezo de vivenda protexida de 210.000 euros máis cociña a facer. Non parece un prezo moi asequible. E por último, hai unha primeira medida paliativa: un plan de choque a través dun convenio coa Sareb e con entidades bancarias para incorporar como mínimo 200 vivendas para incrementar a oferta de alugueiro a prezos asequibles e outras 100 nas que o Concello asuma a rehabilitación a cambio da súa cesión por un mínimo de dez anos. Hai que poñer xa medidas. E debese apoiar o cooperativismo en vivenda. Hai que deixar de dar as costas a o gravísimo problema da vivenda en Vigo. Se cadra a algún non lle preocupa porque ten o piso pagado en María Berdiales.

P. Cantas iniciativas do voso programa xorden da cidadanía?

R. Desenvolvemos máis de 50 en encontros abertos na práctica totalidade de barrios e parques da cidade. Pero criamos importante recoller propostas e ideas da propia veciñanza a través dun portal web e redes sociais. Intentamos facer un programa que ten vocación de seguir sendo aberto. Un total de 629 propostas que son unha folla de ruta, unha cartografía básica para darlle un novo rumbo á cidade.

P. Cales son os grandes problemas dos vigueses?

R. O gravísimo problema do acceso social á vivenda, a situación de crise e como impacta no emprego -hoxe hai 4.200 postos de traballo menos que antes da pandemia- e obviamente o efecto social. Durante estes últimos anos a pobreza só fixo medrar nunha cidade con máis de 60.000 persoas en risco de exclusión social e pobreza. Familias que mesmo con salario teñen que acudir a comedores para garantir algo tan básico como a alimentación. Tamén os problemas de mobilidade, que comentabamos. E unha constante é o efecto da política aparencial centrada soamente en actuacións que luzan, no gasto inaugurable que poida destellar, deixando absolutamente abandonados barrios e parroquias. Por exemplo, 15 millóns de euros do ascensor de Star Trek cara Vialia ao mesmo tempo que pode estar un muro caendo en Freixeiro durante catro anos ou poden levar anos reclamando puntos de luz ou que se marquen sendas peonís na inmensa maioría das parroquias, xa non beirarrúas. Non se está atendendo ao conxunto da cidade. Parece que hai vigueses de primeira e segunda. Hai algunha avenida no centro que vai pola quinta humanización en dez anos.

P. Non é prioritario un ascensor como o Halo que conecta dúas partes desconectadas da cidade?

R. É evidente que a motivación desa infraestrutura non é resolver un problema que existía de incomunicación da zona de Canadelo cara a parte alta da cidade. É evidente polo entusiasmo, xa van como 15 visitas para cada treito de 30 centímetros que se colocaba. O único que se procuraba era unha actuación icónica para deixar pegada física do legado de alguén. Non hai unha grande preocupación. É tan improvisada que calquera que vai a Vialia pode comprobar como a vista que estaba prevista para que a praza de Vialia fora a gran praza-miradoiro agora queda sacrificada como sala de espera do Halo.

P. Penso que es o único candidato que se tirou á piscina facendo un Tik Tok. Como vai a experiencia?

R. Interesante. Hai que diversificar e achegar a mensaxe. Hai que quitar caricatura dalgunhas plataformas e dende logo estar onde está a xente. De xeito desacomplexado pero tamén de maneira honesta. Non se trata de abrir un BeReal para facer un par de selfis. Se trata de dar visibilidade á mensaxe pero tamén a xente te pode interpelar e trasladar o seu punto de vista. O retorno é moi interesante, en Tik Tok hai un perfil fundamentalmente de xente moza e está ben adaptar tamén o formato.

P. O BeReal entón non está planificado non?

R. De momento non, por iso de facer que o uso sexa real. Non se trata de ocupar todas as plataformas. E sobre todo que non só existan durante a campaña electoral e morran uns días despois, como ten acontecido con algúns candidatos e candidatas.

P. Como se afrontan unhas eleccións nunha cidade na que o actual alcalde ten un maioría absolutísima e todas as enquisas apuntan por aí?

R. Dende a profunda confianza na xente. Dende a certeza e convicción de que nada está escrito. É claro que hai a intención de facernos crer que o resultado está fechado. Mais a realidade é outra.  Primeiro porque é máis relato que realidade esa idea de que o actual alcalde representa a unanimidade da cidade. Hai moitos millares de vigueses e viguesas que non se conforman, non queren máis do mesmo, senten que a cidade merece máis e cren que o Concello ten que reorientar as súas políticas, e mesmo de persoas que poden simpatizar con parte deste discurso no que se resume a proposta do actual alcalde. Dende logo notan as carencias. A percepción é que está moito máis aberto. Dende o BNG sempre lemos as enquisas con enorme atención e respecto, aínda que ningunha enquisa soubo ler que nas galegas do ano 2020 iamos ter 32.000 votos en Vigo. En todo caso, constatan que hai entre un 40 e 45% de viguesas e vigueses que non saben se van ir a votar e se van non saben por quen. O 28 de maio cando abran os colexios electorais Caballero e eu imos ter o mesmo número de asentos no salón de plenos. Van ser os vigueses os que escollan, entre máis do mesmo ou levar Vigo máis alá.

P. Pódese cambiar Vigo dende a oposición?

R. Temos contribuído a visibilizar que hai alternativa. Fronte a un goberno centrado na propaganda e autobombo, esgotado e sen máis proxecto que a súa pervivencia case ilimitada escoitando algunha divertida afirmación do alcalde, dende o BNG si temos proxecto, sólido, solvente e que parte dun coñecemento en detalle da realidade da cidade. O noso papel en catro anos non foi xogar a en canto peor, mellor. Nós visibilizamos os problemas e aportamos solucións e propostas. É o que empurra a que cada vez haxa máis vigueses e viguesas que ollan con ilusión ao BNG en Vigo.

P. Todas as enquisas dan crecemento ao BNG, cal é o obxectivo?

R. Nós imos as urnas con toda a ambición, sen ningún tipo de límite confiando na cidade e en encarnar un proxecto en positivo para volver impulsar a cidade. O obxectivo non é outro que ser unha forza determinante na maior cidade do país. Xa quedou acreditado que sempre que o BNG foi determinante no Goberno ou na oposición fixemos avanzar á cidade. Estou convencido de que imos ser a grande sorpresa o 28 de maio. Imos dar un gran salto.

P. Cal sería pois un mal resultado?

R. Non avanzar. E creo que o avance vai ser substancial.

P. Cal é o maior erro na opinión do BNG do goberno de Abel Caballero?

R. É un goberno en teoría integrado por 20 concelleiros pero todo o mundo sabe que ten un único concelleiro todopoderoso, omnipotente e omnipresente na figura do alcalde. Tradúcese nunha evidente limitación na capacidade de xestión. Non é explicable que un goberno que ten a maioría máis ampla na historia democrática da cidade deixase en 2022 sen gastar 152 millóns de euros. Iso é porque é un goberno reducido a comparsa ou atrezzo ou acompañamento dun alcalde que ocupa todo. Todo queda reducido ao titular do día seguinte e intentar monopolizar o discurso público. Para alén das infografías que vemos publicadas varias veces en anos pero que logo nunca se chegan a materializar.  É un goberno de AliExpress, promete moitas cousas e logo a tradución nos feitos é moito menor. Pero así todo, o principal erro foi confundir unha lexítima maioría absoluta, que respectamos, na imposición permanente da lei de ‘aquí mando yo y solo yo’ e confundir o apoio moi maioritario dos vigueses e viguesas nesas eleccións cunha especie de carta branca para facer o que un quere de maneira caprichosa. Democracia non é só votar cada catro anos.

P. E algún acerto?

R. É evidente que cunha dopaxe publicitaria co diñeiro de todos e todas logrou instalar un relato. Ten certa potencia e xerou un estado de ánimo na cidade. Ser capaz de envolver e disfrazar a falla de acción de goberno e de xestión e atención das necesidades reais con promesas, anuncios, fotografías e renders. Unha versión máis sofisticada e se se me permite máis sádica, do ´vuelva usted mañana´. É dicir, non atendo o teu problema agora pero prometo sete cousas que non vou facer. E mentres estamos entretidos. Un entretemento no que acabamos dicindo que o Nadal de Vigo pode recibir até nove millóns de visitantes. Un delirio, un exabrupto que o propio alcalde sabe, pero que se utiliza para que non se fale doutros problemas.

P. Iso soa máis a crítica que acerto...

É un acerto utilizar esa estratexia e que te funcione. Unha técnica de censura de falar por riba de todos. Se algo marcou ese mandato foi o afán polo permanente monólogo onde había unha evidente e nada disimulado afán por intentar que vigueses e viguesas non puidesen escoitar algo distinto do relato oficial do Angelus diario da rolda de prensa de Abel Caballero.

P. Catro propostas, de xeito esquemático, que aprobaría o BNG no goberno local.

R. A primeira decisión e poñer en marcha un novo regulamento de participación cidadá. Responde a unha convicción profunda. Foi a miña primeira moción neste mandato. Para que as transformacións se fagan entre todas e todos. Para que nunca máis, sexa o ampla que sexa a maioría dun goberno, se lle poida permitir a ninguén gobernar de costas á cidade, por encima dos veciños e veciñas, como coa imposición do túnel en Porta do Sol, o intento de tronzar o rural da cidade con dous viais absolutamente innecesarios, un PXOM aprobado cos votos dun só partido político...

En segundo lugar, revolucionar a mobilidade. Pasa por remodelar de maneira radical o transporte urbano para que sexa unha alternativa real ao coche.

En terceiro lugar, que o Concello sexa un parapeto fronte a crise cunha enérxica política social e multiplicando como mínimo por catro os recursos que destinamos ao emprego.

En cuarto lugar, concibir a cultura como unha necesidade e dereito social. Temos que superar esta política de desertización cultural dos últimos anos.

P. Precisamente, podes sinalar tres propostas culturais?

R. Transformar unha fábrica de pinturas que leva 30 anos sendo de titularidade municipal e que está criando mato e refuxio de roedores, convertela na grande factoría de Teis para fomentar a creación cultural.

En segundo lugar, para democratizar o acceso social á cultura hai un elemento chave, poñermos en marcha unha rede municipal de bibliotecas nos barrios e parroquias. O BNG quixemos inicialo xa poñendo en marcha a Biblioteca Neira Vilas no Calvario inaugurada en 2011. Tiña que ser a primeira e acabou sendo a última biblioteca aberta.

En terceiro lugar, hai que revitalizar a rede museística. Hoxe os museos de Vigo reciben a metade de visitas que en 2011. Hai que aumentar de maneira sustancial o horario de apertura, dinamizar a oferta e temos algunha tarefa importante como é redefinir o proxecto do Verbum.

En cuarto lugar, poñer en valor o acervo tradicional que hai en Vigo. Na cidade latexa moita cultura popular e tradicional, de grupos absolutamente ignorados para alén de facelos pasear o Día da Muiñeira.

P.  Está a favor de grandes concertos internacionais en Balaídos financiados polo Concello?

R. Sucede como coas luces. Grandes concertos en Castrelos, grandes concertos en Vigo houbo antes de Abel Caballero e haberá despois de Abel Caballero. Ninguén está en contra de promocionar unha oferta potente, incluso con proxección internacional máis tamén corrixindo a deliberada exclusión da música galega e en galego. É perfectamente compatíbel, non é cuestión de escolla. A cuestión é se traemos grandes concertos en beneficio do público ou para que telonee o alcalde, que é quen actúa para as masas. Non ten parangón en ningún concello e é bastante perverso. Cada vez que se anuncia un grande concerto a foto que o ilustra é o alcalde saudando en Castrelos. Digo eu que o protagonista será o grupo. Pero claro que si, aínda que de nada serve un modelo cultural de destellos, teñen que haber grandes concertos de verán pero tamén unha programación cultural permanente durante todo o ano de luns a domingo.

P. Preguntaba máis que por Castrelos por Balaídos?

R. Si. Hai algunha cuestión de conciliar usos, houbo xa concertos en Balaídos e haberá concertos en Balaídos.

P. Ten o BNG algunha proposta para recuperar un espazo mítico como foi o Fraga?

R. Vigo ten unha situación singular, non para ben. Temos un auditorio municipal que se dignificou grazas en grande medida á labor do propio BNG cando dirixía Cultura, pero somos a maior cidade de Galicia e temos un auditorio municipal do tamaño dun instituto. Vemos como o antigo Teatro Fraga é unha gran dotación, emblemático e ten unha importante pegada na historia compartida da cidade. Debería ser un gran contedor cultural. Contedor con contido, porque se algo temos son contedores baleiros de contido e actividade. Sería unha grande oportunidade para dotar á cidade dun auditorio de 300 asentos e o Mar de Vigo, que é un gran pazo de congresos. E un espazo polivalente que permitise referenciar á cidade nun ámbito de enorme potencia como son as artes escénicas. Queremos que Vigo sexa sede dunha grande mostra atlántica de danza e circo.

P. O BNG quere acabar co Nadal de Vigo?

R. Había Nadal antes de Abel Caballero, hai Nadal con Abel Caballero -aínda que o problema é que é o Nadal ‘de’ Abel Caballero- e haberá Nadal despois del. É un debate falso. Ninguén discutiu nunca nin as luces nin a programación de carácter cultural e de eventos. No que hai é unha profunda discrepancia nun modelo caprichoso que intenta reducir o centro da cidade a un parque temático inhabitábel e inseguro durante case tres meses. Vivimos situacións moi perigosas. Os técnicos dos servizos de emerxencia alertaban que tardaban máis de 15 minutos de medio por encima dos tempos habituais para atravesar o centro, onde un número importante de vivendas non tiña a posibilidade de que accedese unha ambulancia ou camión de bombeiros, situacións como aparcar nun túnel se medios municipais para retirar vehículos. E ruído e masificación que non foi de casualidade. Foi o resultado buscado. Hai que repensar e reorientar o Nadal cun modelo racional, sustentábel e que non comprometa a habitabilidade da cidade. Hai que descentralizar as actividades de Nadal. Non podemos compartir vandalizar os xardíns históricos da Alameda, para que sexan a leira particular dunha empresa madrileña que aporta ao Concello de Vigo un euro para facer o grande agosto a costa dos vigueses e viguesas. Nadal si, por suposto, pero non así.

P. Que se xoga Vigo o 28 de maio?

R. Estamos diante dunha grande oportunidade para a cidade. Temos a posibilidade de abrir un tempo novo na cidade, unha nova etapa de volver impulsar Vigo e sacudírmonos esta inercia paralizante. Cando se apagan as luces coas que nos queren cegar vemos unha cidade que queda atrás.  Ten menos emprego, unha situación social máis complexa, moita menos cultura, menos deporte, menos arboredo, menos benestar, menos habitábel do que era... cremos que viguesas e vigueses teñen unha oportunidade importantísima de trazar un novo rumbo. Temos claro que a escolla é fundamentalmente entre quen so pode ofrecer máis do mesmo e aqueles e aquelas que empurramos un novo proxecto de transformación da cidade. Outras opcións non son alternativa por xigante que sexa a lona nin outras opcións que non teñen posto encima da mesa unha proposta sólida e unha alternativa real.